Linux işletim Sistemi Mesaj
Perş. Haz. 18, 2009 9:11 am
Linux işletim Sistemi Mesaj
Linux, kullanıcılarıyla buluştuğu 1991 yılından beri kendine saygın bir
yer edinmiş ve haklı bir kullanım yaygınlığı bulmuştur. Linux, diğer
UNIX türevlerine benzer şekilde çok kullanıcılı, çok görevli bir
işletim sistemidir. Diğer UNIX'lerin aksine Internet üzerinden ücretsiz
dağıtılması, hızla gelişmesini sağlamış, dünya üzerinde milyonlarca
(1999 yılı tahminlerine göre 15 milyon) destekçisi olmasına neden
olmuştur.
Linux, geniş bir donanım desteği ile geliyor ve 16 işlemciye kadar
verdiği destekle yüksek oranda ölçeklendirilebilirlik sunuyor. 386 ve
üzeri tüm işlemcilerde çalıştığı gibi 1992'den beri sürat rekorunu
elinde bulunduran Alpha işlemcilerde de rahatlıkla kurulabiliyor.
Linux ücretsiz olarak dağıtılıyor. Bunun anlamı, Internet'ten kaynak
kodu da dahil olmak üzere çekirdek kodunu indirebilir ve
derleyebilirsiniz. Sadece çekirdeğini değil, GNU lisansı altında
verilen onbinlerce yazılım da ücretsiz temin edilebiliyor. Kaynak
kodunun, işletim sistemiyle birlikte verilmesinin büyük önemi var.
Serbest yazılım felsefesi içindeki özgürlük, size elinizdeki yazılımı
yazar isim hakkını gözeterek değiştirme ve yeniden dağıtma hakkı verir.
Bundan dolayı kendi hack ve güvenlik yazılımlarınızı yazabilir ve
derleyebilirsiniz Linux'un gelişmiş grafik arayüzü, görsel
uygulamaların çalıştırılması için hızlı bir ortam oluşturuyor. Kolay
uygulama geliştirme araçları, ağ üzerinden veri iletişimini,
kullanıcıyla etkileşimi, veri tabanı yaratılmasını ve yönetimini, web
uygulamalarını çok kolay bir hale getiriyorlar.
Linux'u alırken yanında gelen uygulama yazılımları artık tam teşekküllü
denilecek kadar geniş ve gelişmiş yapıdadır. Birkaç yıl öncesine kadar
sıkıntısı hissedilen uygulama yazılımları, birer birer boy göstermeye
başladılar.
Linux, aynı disk üzerindeki işletim sistemleriyle uyum içinde
çalışabilir. Bilgisayarın açılışı esnasında dilediğiniz sistemden
başlayabilirsiniz. Linux'un DOS, FAT16, FAT32 dosya sistemi uyumluluğu
yanında DOS programlarını çalıştırmak için DOSEMU, Windows
programlarını çalıştırmak için VMware, Wabi ve Wine programları vardır.
Linux'un temel parçalarını ve bunların özellikleri
Çekirdek : Linux'un çekirdeği bir bakıma sistemin beyni sayılabilir.
Çekirdeğin adı "Linux"tur, ancak pek çok kişi tarafından tüm dağıtıma
verilen ismin "Linux" olduğu zannedilir. Dünya üzerindeki dağıtımlar
1999 itibariyle 40'ın üzerindedir. Ancak hepsi aynı çekirdeği kullanır,
değişen tek şey dosya ve dizin yapısı, dağıtıma giren belgeler,
paketler, dağıtımın fiyatı ve dağıtımın hedeflediği kullanıcılardır.
Birden çok kullanıcı desteklemesi : Linux, dizayn aşamasından bu yana
hep birden çok kullanıcıyı desteklemek amacıyla yazılmış ve buna göre
programlanmıştır.
Birden çok görevin aynı anda yapılması : Linux, birden çok görevin aynı anda yapılmasına olanak veren bir sistemdir.
Kararlılık : Linux, 1.0 sürümünün Internet sitelerine konulduğu 14 Mart
1994 yılından beri beta denemelerini geçmiş ve kararlı bir yapıya
bürünmüştür.
Çok işlemcili SMP desteği : Linux'ta Intel ve SPARC platformlarında
mevcuttur. Sürüm numarası 2.0 ile başlayan SMP çekirdekler açılırken
sistemde kaç tane işlemci olduğunu bulur ve buna göre kendisini ayarlar.
Linux ve ağ teknolojileri : Linux, doğrudan doğruya Internet'e hazır
olarak bağlanabilmesi için TCP/IP desteği ile gelir. Bu sayede TCP/IP
konuşan diğer bilgisayarlarla ve işletim sistemleriyle rahatça
anlaşabilir. TCP/IP'nin yanında NetBEUI, Samba (Windows makinalarının
birbirleriyle konuşmak için kullandıkları protokol), Appletalk
(Macintosh) gibi protokoller de desteklenir.Yani networkdeki veya
internetteki karşıdaki bilgisayarlar la rahatça anlaşabilir
Güvenlik mekanizması : Linux, 386 ve üstü işlemcilerda korumalı kipte
(protected mode) çalışır. Böylece bu kipin özelliklerinden sonuna kadar
faydalanır.
Grafik arabirimi : X Window (kısaca X) adı verilen ve MIT'te
geliştirilen grafik arayüzü, Linux'ta sadece metin ekranda çalışmak
istemeyen kullanıcılar için ilginç sayılabilecek bir yazılımdır. X
altında farklı ruhlara hitap eden, değişik görüntüler sunan pek çok
pencere denetleyici vardır.
Donanım Gereksinimleri
Linux'un daha önce de belirttiğimiz gibi donanımdan sonuna kadar
faydalanması neticesinde son derece düşük donanım maliyeti vardır.
Desteklediği kartlar piyasada her an bulunabilir cinstendir.
Minimum sistem gereksinimleri
386 SX/16 işlemci ve 4Mb RAM
En az 150 Mb boş disk bölümü ve bir takas bölümü
Kullanılabilir Donanım İhtiyacı
Bir Pentium, AMD ya da Cyrix işlemci
32Mb RAM
En az 300 Mb boş sabit disk alanı ve bir takas alanı
İyi bir grafik ekran görüntüsü alabilmek için en az 1 ya da 2Mb bellekli ekran kartı
Fare (PS/2, Microsoft, Mouseman)
Desteklenen Donanımlar
CPU (MİB - Merkezi İşlem Birimi): 386 ve üzeri Intel uyumlu tüm
işlemciler (386, 486, Pentium, PentiumII, Pentium Pro, Celeron ve
türevleri) ile değişik üreticilerin dağıttığı Intel uyumlu işlemcilerde
(AMD, Cyrix) Linux sorunsuz olarak çalışabilir. Amiga'larda kullanılan
Motorola işlemcilerde de (68020, 68030, 68040 ve 68060) Linux
çalışabiliyor. Bunların yanında daha gelişmiş sayılan DEC Alpha, SPARC,
StrongARM, MIPS, HP PA-RISC ve PowerPC (Macintosh'larda kullanılan)
işlemcilerde de Linux kurulmuştur.
Mimari
ISA, EISA, VESA ve MCA (IBM PS/2'lerde kullanılan Micro Channel
Architecture) mimarilerindeki anakartlar desteklenir. Yerel veri
yollarından VLB ve PCI da Linux ile sorun çıkartmadan çalışacaklardır.
Bellek
Teorik olarak 4GB'a kadar RAM desteklenmektedir.
Sabit Disk
EIDE ve IDE diskler ile MFM ve RLL'e sahip 8 ve 16 bitlik sabit disk
denetleyicileri Linux tarafından desteklenir. Benzer şekilde SCSI
denetleyicisi desteklenen (Advansys, Adaptec AHA 1542, 1522, 1740, 27xx
ve 29xx gibi) tüm SCSI sabit disk ve CD-ROM'larla Linux altında
çalışabilirsiniz. CD-ROM aygıtlarından Matsushita/Panasonic, Mitsumu,
Sony, Soundblaster, Toshiba ve ATAPI gibi türler de desteklenenler
arasındadır.
Ekran
Metin ekranlarda SVGA, VGA, EGA, CGA veya Hercules kartlar ile X Window
grafik ekranı altında S3, ATI Mach8/32/64, Trident, ET3000/4000,
Paradise, Cirrus Logic gibi kartlar desteklenir.
Ağ Kartları
Onlarca tip ethernet kartı desteklenir ve halen bu liste gittikçe
artmaktadır. 3COM, WaveLAN, Western Digital, D-Link, Intel, DEC, HP,
AMD, Zenith firmalarının ürettiği kartların çok büyük bir çoğunluğu
tanınabilir. Genellikle en sık kullanılan ethernet kartları NE2000 ve
3COM uyumlulardır. 16450 ve 16550 UART tabanlı seri kartlar ve tüm
asenkron modemler Linux altında çalışır. Internal (makinanın içine
takılan) veya external (makinanın dışında duran) modemler ile Linux
yardımıyla Internet'e bağlanabilirsiniz. Winmodem'leri Linux ile
birlikte kullanamazsınız. ISA modemler Linux ile sorunsuzca çalışır.
Ses Kartları
Linux, SoundBlaster, ProAudio Spectrum, Gravis Ultrasound, AWE 32/64 gibi ses kartlarını destekler.
Yazıcılar
Linux'un yazıcı desteği nispeten kısıtlıdır. Windows uyumlu olduğu
söylenen birtakım yazıcılar Linux altında çalışmazlar. Aslında temel
bir kural olarak şunu belirtebiliriz ki paralel veya seri porta takılan
her yazıcı ve çizici, sürücüsü olduğu sürece Linux tarafından
desteklenir. Hatta bir yerel ağ üzerinden bu yazıcılar birden çok
makinaya paylaştırılabilir.
Fare
Linux, Microsoft, Mousesystems ve Logitech serial mouse, ATI XL, Logitech ve Microsoft busmouse ile PS/2 mouse desteklenir.
Ön hazırlıklar
Kuruluma başlamadan önce birtakım ön hazırlıklardan geçmeniz gerekiyor. Bunlardan kısaca söz edelim.
Genel Bilgisayar Bilgisi
Daha önce, önsözde de belirttiğimiz gibi bilgisayarlar hakkında detaylı
olmasa da bazı ön bilgilere sahip olmalısınız. Özellikle bilgisayarın
sabit diskinin büyüklüğü (Mb cinsinden), türü (IDE, SCSI), hafıza (Mb
cinsinden), CDROM (varsa, IDE veya SCSI olmayan CD sürücülerin modeli)
ve farenin tipi bilinmelidir. Bunları bilgisayarı satın aldığınız
yerden öğrenebilirsiniz.Veya Linux kurmadan bunları bir köşeye not
etmeniz gereklidir. Video kartının özelliklerinden ve monitörünüzün
tipinden haberdar olmalısınız. Özellikle monitörün hangi ekran
çözünürlüğünü destekleyebildiğini öğrenin.
Ağ Bilgisi
Eğer bir ağa bağlı iseniz ağ özelliklerini ve ağa bağlanabilmek için
gerekli bilgileri sistem yöneticinizden öğrenin. Slackware kurulumu
için bir ağa bağlı olmak zorunda değilsiniz. Aşağıda yazılanlar,
bilgisayarınızı Internet'e ethernet kartı yardımıyla bağlamak için
gerekli bilgileri içerir. Eğer telefon hattı üzerinden Internet
bağlantısı planlıyorsanız aşağıdakilerin hepsi işinize yaramayabilir.
Makinanızın IP adresi : 144.122.72.14 benzeri 4 adet birbirinden nokta karakteriyle ayrılmış rakamlardan oluşmalıdır.
Ağ maskesi : Yine IP adresine benzer şekildedir, genellikle 255.255.255.0 gibi bir rakamdır.
Arayüz (gateway) adresi : Bilgisayarınızın dış dünyaya açılan kapısı
Alan adı sunucusu (DNS) IP adresi : Makine adından IP adresini bulmak için kullanılır.
Alan adı (domain name),
Makine adı (host name),
Linux, kullanıcılarıyla buluştuğu 1991 yılından beri kendine saygın bir
yer edinmiş ve haklı bir kullanım yaygınlığı bulmuştur. Linux, diğer
UNIX türevlerine benzer şekilde çok kullanıcılı, çok görevli bir
işletim sistemidir. Diğer UNIX'lerin aksine Internet üzerinden ücretsiz
dağıtılması, hızla gelişmesini sağlamış, dünya üzerinde milyonlarca
(1999 yılı tahminlerine göre 15 milyon) destekçisi olmasına neden
olmuştur.
Linux, geniş bir donanım desteği ile geliyor ve 16 işlemciye kadar
verdiği destekle yüksek oranda ölçeklendirilebilirlik sunuyor. 386 ve
üzeri tüm işlemcilerde çalıştığı gibi 1992'den beri sürat rekorunu
elinde bulunduran Alpha işlemcilerde de rahatlıkla kurulabiliyor.
Linux ücretsiz olarak dağıtılıyor. Bunun anlamı, Internet'ten kaynak
kodu da dahil olmak üzere çekirdek kodunu indirebilir ve
derleyebilirsiniz. Sadece çekirdeğini değil, GNU lisansı altında
verilen onbinlerce yazılım da ücretsiz temin edilebiliyor. Kaynak
kodunun, işletim sistemiyle birlikte verilmesinin büyük önemi var.
Serbest yazılım felsefesi içindeki özgürlük, size elinizdeki yazılımı
yazar isim hakkını gözeterek değiştirme ve yeniden dağıtma hakkı verir.
Bundan dolayı kendi hack ve güvenlik yazılımlarınızı yazabilir ve
derleyebilirsiniz Linux'un gelişmiş grafik arayüzü, görsel
uygulamaların çalıştırılması için hızlı bir ortam oluşturuyor. Kolay
uygulama geliştirme araçları, ağ üzerinden veri iletişimini,
kullanıcıyla etkileşimi, veri tabanı yaratılmasını ve yönetimini, web
uygulamalarını çok kolay bir hale getiriyorlar.
Linux'u alırken yanında gelen uygulama yazılımları artık tam teşekküllü
denilecek kadar geniş ve gelişmiş yapıdadır. Birkaç yıl öncesine kadar
sıkıntısı hissedilen uygulama yazılımları, birer birer boy göstermeye
başladılar.
Linux, aynı disk üzerindeki işletim sistemleriyle uyum içinde
çalışabilir. Bilgisayarın açılışı esnasında dilediğiniz sistemden
başlayabilirsiniz. Linux'un DOS, FAT16, FAT32 dosya sistemi uyumluluğu
yanında DOS programlarını çalıştırmak için DOSEMU, Windows
programlarını çalıştırmak için VMware, Wabi ve Wine programları vardır.
Linux'un temel parçalarını ve bunların özellikleri
Çekirdek : Linux'un çekirdeği bir bakıma sistemin beyni sayılabilir.
Çekirdeğin adı "Linux"tur, ancak pek çok kişi tarafından tüm dağıtıma
verilen ismin "Linux" olduğu zannedilir. Dünya üzerindeki dağıtımlar
1999 itibariyle 40'ın üzerindedir. Ancak hepsi aynı çekirdeği kullanır,
değişen tek şey dosya ve dizin yapısı, dağıtıma giren belgeler,
paketler, dağıtımın fiyatı ve dağıtımın hedeflediği kullanıcılardır.
Birden çok kullanıcı desteklemesi : Linux, dizayn aşamasından bu yana
hep birden çok kullanıcıyı desteklemek amacıyla yazılmış ve buna göre
programlanmıştır.
Birden çok görevin aynı anda yapılması : Linux, birden çok görevin aynı anda yapılmasına olanak veren bir sistemdir.
Kararlılık : Linux, 1.0 sürümünün Internet sitelerine konulduğu 14 Mart
1994 yılından beri beta denemelerini geçmiş ve kararlı bir yapıya
bürünmüştür.
Çok işlemcili SMP desteği : Linux'ta Intel ve SPARC platformlarında
mevcuttur. Sürüm numarası 2.0 ile başlayan SMP çekirdekler açılırken
sistemde kaç tane işlemci olduğunu bulur ve buna göre kendisini ayarlar.
Linux ve ağ teknolojileri : Linux, doğrudan doğruya Internet'e hazır
olarak bağlanabilmesi için TCP/IP desteği ile gelir. Bu sayede TCP/IP
konuşan diğer bilgisayarlarla ve işletim sistemleriyle rahatça
anlaşabilir. TCP/IP'nin yanında NetBEUI, Samba (Windows makinalarının
birbirleriyle konuşmak için kullandıkları protokol), Appletalk
(Macintosh) gibi protokoller de desteklenir.Yani networkdeki veya
internetteki karşıdaki bilgisayarlar la rahatça anlaşabilir
Güvenlik mekanizması : Linux, 386 ve üstü işlemcilerda korumalı kipte
(protected mode) çalışır. Böylece bu kipin özelliklerinden sonuna kadar
faydalanır.
Grafik arabirimi : X Window (kısaca X) adı verilen ve MIT'te
geliştirilen grafik arayüzü, Linux'ta sadece metin ekranda çalışmak
istemeyen kullanıcılar için ilginç sayılabilecek bir yazılımdır. X
altında farklı ruhlara hitap eden, değişik görüntüler sunan pek çok
pencere denetleyici vardır.
Donanım Gereksinimleri
Linux'un daha önce de belirttiğimiz gibi donanımdan sonuna kadar
faydalanması neticesinde son derece düşük donanım maliyeti vardır.
Desteklediği kartlar piyasada her an bulunabilir cinstendir.
Minimum sistem gereksinimleri
386 SX/16 işlemci ve 4Mb RAM
En az 150 Mb boş disk bölümü ve bir takas bölümü
Kullanılabilir Donanım İhtiyacı
Bir Pentium, AMD ya da Cyrix işlemci
32Mb RAM
En az 300 Mb boş sabit disk alanı ve bir takas alanı
İyi bir grafik ekran görüntüsü alabilmek için en az 1 ya da 2Mb bellekli ekran kartı
Fare (PS/2, Microsoft, Mouseman)
Desteklenen Donanımlar
CPU (MİB - Merkezi İşlem Birimi): 386 ve üzeri Intel uyumlu tüm
işlemciler (386, 486, Pentium, PentiumII, Pentium Pro, Celeron ve
türevleri) ile değişik üreticilerin dağıttığı Intel uyumlu işlemcilerde
(AMD, Cyrix) Linux sorunsuz olarak çalışabilir. Amiga'larda kullanılan
Motorola işlemcilerde de (68020, 68030, 68040 ve 68060) Linux
çalışabiliyor. Bunların yanında daha gelişmiş sayılan DEC Alpha, SPARC,
StrongARM, MIPS, HP PA-RISC ve PowerPC (Macintosh'larda kullanılan)
işlemcilerde de Linux kurulmuştur.
Mimari
ISA, EISA, VESA ve MCA (IBM PS/2'lerde kullanılan Micro Channel
Architecture) mimarilerindeki anakartlar desteklenir. Yerel veri
yollarından VLB ve PCI da Linux ile sorun çıkartmadan çalışacaklardır.
Bellek
Teorik olarak 4GB'a kadar RAM desteklenmektedir.
Sabit Disk
EIDE ve IDE diskler ile MFM ve RLL'e sahip 8 ve 16 bitlik sabit disk
denetleyicileri Linux tarafından desteklenir. Benzer şekilde SCSI
denetleyicisi desteklenen (Advansys, Adaptec AHA 1542, 1522, 1740, 27xx
ve 29xx gibi) tüm SCSI sabit disk ve CD-ROM'larla Linux altında
çalışabilirsiniz. CD-ROM aygıtlarından Matsushita/Panasonic, Mitsumu,
Sony, Soundblaster, Toshiba ve ATAPI gibi türler de desteklenenler
arasındadır.
Ekran
Metin ekranlarda SVGA, VGA, EGA, CGA veya Hercules kartlar ile X Window
grafik ekranı altında S3, ATI Mach8/32/64, Trident, ET3000/4000,
Paradise, Cirrus Logic gibi kartlar desteklenir.
Ağ Kartları
Onlarca tip ethernet kartı desteklenir ve halen bu liste gittikçe
artmaktadır. 3COM, WaveLAN, Western Digital, D-Link, Intel, DEC, HP,
AMD, Zenith firmalarının ürettiği kartların çok büyük bir çoğunluğu
tanınabilir. Genellikle en sık kullanılan ethernet kartları NE2000 ve
3COM uyumlulardır. 16450 ve 16550 UART tabanlı seri kartlar ve tüm
asenkron modemler Linux altında çalışır. Internal (makinanın içine
takılan) veya external (makinanın dışında duran) modemler ile Linux
yardımıyla Internet'e bağlanabilirsiniz. Winmodem'leri Linux ile
birlikte kullanamazsınız. ISA modemler Linux ile sorunsuzca çalışır.
Ses Kartları
Linux, SoundBlaster, ProAudio Spectrum, Gravis Ultrasound, AWE 32/64 gibi ses kartlarını destekler.
Yazıcılar
Linux'un yazıcı desteği nispeten kısıtlıdır. Windows uyumlu olduğu
söylenen birtakım yazıcılar Linux altında çalışmazlar. Aslında temel
bir kural olarak şunu belirtebiliriz ki paralel veya seri porta takılan
her yazıcı ve çizici, sürücüsü olduğu sürece Linux tarafından
desteklenir. Hatta bir yerel ağ üzerinden bu yazıcılar birden çok
makinaya paylaştırılabilir.
Fare
Linux, Microsoft, Mousesystems ve Logitech serial mouse, ATI XL, Logitech ve Microsoft busmouse ile PS/2 mouse desteklenir.
Ön hazırlıklar
Kuruluma başlamadan önce birtakım ön hazırlıklardan geçmeniz gerekiyor. Bunlardan kısaca söz edelim.
Genel Bilgisayar Bilgisi
Daha önce, önsözde de belirttiğimiz gibi bilgisayarlar hakkında detaylı
olmasa da bazı ön bilgilere sahip olmalısınız. Özellikle bilgisayarın
sabit diskinin büyüklüğü (Mb cinsinden), türü (IDE, SCSI), hafıza (Mb
cinsinden), CDROM (varsa, IDE veya SCSI olmayan CD sürücülerin modeli)
ve farenin tipi bilinmelidir. Bunları bilgisayarı satın aldığınız
yerden öğrenebilirsiniz.Veya Linux kurmadan bunları bir köşeye not
etmeniz gereklidir. Video kartının özelliklerinden ve monitörünüzün
tipinden haberdar olmalısınız. Özellikle monitörün hangi ekran
çözünürlüğünü destekleyebildiğini öğrenin.
Ağ Bilgisi
Eğer bir ağa bağlı iseniz ağ özelliklerini ve ağa bağlanabilmek için
gerekli bilgileri sistem yöneticinizden öğrenin. Slackware kurulumu
için bir ağa bağlı olmak zorunda değilsiniz. Aşağıda yazılanlar,
bilgisayarınızı Internet'e ethernet kartı yardımıyla bağlamak için
gerekli bilgileri içerir. Eğer telefon hattı üzerinden Internet
bağlantısı planlıyorsanız aşağıdakilerin hepsi işinize yaramayabilir.
Makinanızın IP adresi : 144.122.72.14 benzeri 4 adet birbirinden nokta karakteriyle ayrılmış rakamlardan oluşmalıdır.
Ağ maskesi : Yine IP adresine benzer şekildedir, genellikle 255.255.255.0 gibi bir rakamdır.
Arayüz (gateway) adresi : Bilgisayarınızın dış dünyaya açılan kapısı
Alan adı sunucusu (DNS) IP adresi : Makine adından IP adresini bulmak için kullanılır.
Alan adı (domain name),
Makine adı (host name),
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz