Linux Arabİrİmlerİ

Linux Arabİrİmlerİ

LINUX ARABİRİMLERİ
Linux yüklü (kurulu) bir bilgisayarı açtığınızda; eğer kurulum
sırasında LILO kurulmuşsa, bilgisayardaki işletim sistemlerinden
birisini seçmeniz gerekecektir. Ardından seçtiğiniz işletim sistemi
yüklenir.


Kod:
LILO: LinuxLinux’un seçilmesiyle bilgisayarınıza Linux yüklenecektir.


Linux’e komut vermek için $ ya da # işareti ile başlayan bilgi istemi
(prompt) kullanılır. Bu işaretin ardından komutlar yazılır ve ENTER
tuşuna basılır.



Kod:
# ls –sgibi.


Linux, komut satırı arabiriminin yanı sıra, X Windows gibi grafik kullanıcı arabirimine sahiptir.


1. KOMUT SATIRI

Komut satırı (command line, command prompt), komutları yazabileceğiniz bir satırdır. Komutların yazılarak işletilmesini sağlar.

Komut satırı kullanımı eskiden beri (DOS, UNIX, vb) işletim
sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bir ortamdır. Günümüzde hemen
her işletim sisteminde komut satırı aracılığıyla yazabileceğiniz komut
(hala) vardır.


Genel olarak komut satırı formatı:



Kod:
# komut parametreleriKomutun ardından komutun parametreleri yazılır. Örneğin ls bir komut s ise bir parametredir.


Kod:
# ls –sKomut satırında, kullanılan komutların parametreleri hakkında geniş bilgi için man komutu kullanılır.


Kod:
# man lsYukarıdaki komut sayesinde, ls komutuna ait yardım bilgileri alınır.


2. KDE

K Desktop Environment olarak bilinen bir masaüstü arabirim programıdır.
KDE, Windows işletim sistemlerinde yer alan, masaüstü ve grafik
arabirim olarak kullanılan programlara benzer.


KDE, sayesinde programları başlatmak, sistem ayarları yapmak ve diğer
yönetim işlemlerinin çoğu grafik kullanıcı arabirimi sayesinde kolayca
yapılır. KDE’nin diğer arabirim ortamları gibi ana amacı,
kullanıcıların işletim sistemini kolayca (fare ile) kullanabilmelerini
sağlamaktır. Grafik kullanıcı arabiriminin alternatifi komut satırıdır.
Komut satırında işlem yapabilmek için komutları ve parametrelerini
bilmek gerekir.

KDE pencereleri, Windows pencereleri gibi belli bir stile sahiptir.


3. GNOME

GNOME (GNU Network Object Model Environment) da KDE gibi kullanıcı
arabirimi için araçlar (programlar) topluluğudur. GNOME arabiriminde
bir panel ve ekranın alt tarafından da bir görev çubuğu vardır.

Pencere yönetiminde KDE kadar etkili olmayan GNOME özellikle dosya
yöneticisi olarak kullanılır. Dosya yöneticileri, bildiğiniz gibi
sistemin sabit diskinde yer alan dizin ve dosyaları görüntüler ve
üzerinde çeşitli işlemlerin yapılmasını sağlar.


4. X WINDOWS

X WINDOWS SYSTEM X olarak bilinen diğer bir grafik kullanıcı arabirimi
de özellikle Windows işletim sistemine benzer kullanıcı arabirimi
sağlar.


X WINDOWS ortamında pencere, dosya ve program yöneticileri vardır.
Pencere yöneticileri, komut satırı arabirimi yerine Linux işletim
sistemi üzerinde pencereleri, menüleri kullanabilme olanağı sunar.


Dosya yöneticileri sistemin sabit diskinde yer alan dizin ve dosyaları yönetmek için grafik kullanıcı arabirimi sağlar.


5. LİNUX İÇİN PENCERE YÖNETİCİLERİ

Bazı pencere yöneticileri:

BlackBox
Enlightenment
AfterStep
WindowMaker
IceWm

Linux üzerinde kabuk (shell) işlemlerini açıklamak.


A. KABUK (SHELL)

Kabuk (shell) işlemleri denince genellikle UNIX işletim sistemlerinde
bulunan gelişmiş komut satırı sistemi düşünülür. Onu da size şu size
şekilde aktarmak istiyorum: Hepimiz DOS işletim sistemini duymuş ve
kullanmışızdır. İşte DOS üzerinde DIR komutu ile yaptığımız işlemler,
bu sözü edilen kabuk işlemlerine (komutlarına) karşılık gelmektedir.


Kabuk, Linux işletim sistemini komut satırı arabirimi ile
yönetebileceğimiz bir arabirimdir. Kabuk, yalnızca verilen komutları
yorumlamak ya da yerine getirmenin yanı sıra gelişmiş ve etkileşimli
bir programlama ortamıdır. Yani kullanıcı ve uygulama yönetimi için
çeşitli kabuk programları yazılabilir.


Genel olarak komut satırı formatı:


Kod:
# komut parametreleriKomutun ardından komutun parametreleri yazılır. Örneğin ls bir komut s ise bir parametredir.


Kod:
# ls –sKomut satırında, kullanılan komutların parametreleri hakkında geniş bilgi için man komutu kullanılır.

Linux ve UNIX işletim sistemleri üzerinde çalışmak üzere çok sayıda
kabuk sistemi vardır. Programcı ya da sistem yöneticisi bunlardan
istediğini seçebilir.